Άννα Πάνη-Κουσιορή : «Με την ποίηση χωράς το «είναι σου» μέσα σε λίγες λέξεις»

“Ας επιλέξουμε πια ως κοινωνία το μονοπάτι των αξιών και της αγάπης!” 

Είναι περίεργο πως συναντάς μερικούς ανθρώπους. Κάποιοι το λένε συγχρονικότητα! Όπως και να έχει, όταν γνώρισα την Άννα Πάνη-Κουσιορή δεν ήταν κάτι προγραμματισμένο. Είχαμε βγει για περπάτημα με μια αγαπημένη φίλη και εκείνη άρχισε να μου λέει για έναν ωραίο χώρο πολιτισμού που είχε ακούσει πως υπάρχει στον Χολαργό και, όπως περπατούσαμε και κουβεντιάζαμε, τα μάτια μας πέφτουν πάνω σε μια ωραία μονοκατοικία που στην πόρτα της έγραφε «Λείριον». «Α! Νομίζω αυτό είναι!» μου λέει. «Πάμε να δούμε;». «Πάμε!» απαντώ. Η Άννα ανοίγει την πόρτα με ένα πλατύ χαμόγελο σαν να μας περίμενε! Καθίσαμε και οι τρεις στο ωραίο ξύλινο τραπέζι της βεράντας και αρχίσαμε να κουβεντιάζουμε σαν να γνωριζόμαστε από χρόνια! Η Άννα μας μίλησε για την υπέροχη βιβλιοθήκη του μπαμπά της στην Χειμάρρα, μας εξομολογήθηκε πως όταν ήρθε στην Ελλάδα η βαλίτσα της είχε κυρίως βιβλία κάτι που είχε κάνει τους φύλακες και τους τελωνειακούς να την κοιτούν με γουρλωμένα μάτια από την έκπληξη, και παρόλο που σπούδασε νοσηλευτική και μαιευτική στην Αλβανία τελικά δεν ήταν γραφτό να ασχοληθεί με αυτό το επάγγελμα. Από το περπάτημα μιας ώρας καταλήξαμε να γυρίσουμε σπίτι τα μεσάνυχτα! Και νομίζω πως αν δεν ήταν αργά θα καθόμασταν και άλλο. Και ένιωσα ότι αυτός ο χείμαρρος θετικής ενέργειας από την Χειμάρρα έχει άλλα τόσα να πει στο www.annastories.gr. 

 Άννα, μεγαλώνοντας στην Χειμάρρα της Β. Ηπείρου και υπό το τότε πολιτικό καθεστώς της Αλβανίας, ποιο ήταν το όνειρό σου ως παιδί; 

Είχα πάρα πολλά όνειρα ως παιδί…Από το να κατακτήσω τον κόσμο ως μεγάλη σκηνοθέτης μέχρι να γίνω μητέρα όλων των παιδιών που ήταν ορφανά από μάνα. Από το να εκφραστώ ελεύθερα μέχρι να θέλω να πάω απέναντι… στην Κέρκυρα για καφέ και να γυρίσω το βράδυ. Από το να διαβάσω Ρίτσο δημοσίως μέχρι να ανεβάσω την Εντα Γκάμπλερ του Ίψεν 17 χρονών με μαθητές λυκείου…  Από όλα αυτά μόνο το τελευταίο έγινε πραγματικότητα.

Τα όνειρα μου ήταν επικίνδυνα για το καθεστώς. Ήμουν από τα παιδιά που δεν έμπαιναν στο πλαίσιο. Ήμουν πολύ filogrek.  Από την μητέρα μου κληρονόμησα έναν κώδικα ηθικής και δικαιοσύνης που όμοιό του δεν υπάρχει και αυτό δεν ταίριαζε στον κομμουνισμό. Από τον πατέρα μου, όσο τον έζησα, κληρονόμησα το πάθος για τα βιβλία και την πλήρη κατανόηση του τι είναι η δημοκρατία. Άκρως επικίνδυνο για το σύστημα που ήθελε δούλους.

Η κρίση ταυτότητας στα 15 μου, όταν έφυγα από το χωριό για σπουδές, μέσα σε έναν χώρο που για 4 χρόνια δεν βρήκα κανένα σημείο επαφής με τους υπόλοιπους, η βουβή σιωπή απόλυτα αναγκαία, ισοπέδωσαν μέσα μου μια για πάντα την ελπίδα ότι αυτό το καθεστώς μπορούσε να ήταν και καλό.

Πώς προέκυψε ο έρωτας με την ελληνική γλώσσα και ακόμα περισσότερο τα αρχαία ελληνικά; 

Ο έρωτας με την ελληνική γλώσσα δεν προέκυψε. Υπήρχε πάντα μέσα μου. Ο πατέρας του πατέρα μου όταν ήμουν 5 ετών ήθελε να μου μάθει. Η πρώτη του φράση στα ελληνικά ήταν: Φτιάξε μου έναν καφέ παιδί μου… Αλλά έμεινε εκεί. Δεν συνεχίστηκε γιατί ο φόβος ήταν μεγαλύτερος από την επιθυμία. Ο πατέρας μου εκείνη την ημέρα που τον άκουσε του φώναξε: «Είσαι με τα καλά σου; Η Άννα είναι λαλίστατη, θα το λέει παντού. Θες να μας πάνε όλους μέσα;». Εκείνον, μετά από λίγο καιρό τον πήγαν μέσα. Με χειροπέδες. Λες και είχε σκοτώσει. Με μια στημένη κατηγορία. Ο μαθηματικός που έκανε μάθημα έξω και οργάνωνε εκδρομές για τα παιδιά…

Όταν ήρθα Ελλάδα βίωσα εκείνο το γλωσσικό σεισμό που σου βγάζει στην επιφάνεια ότι είναι γραμμένο στο κύτταρο σου. Αυτό που η γιαγιά μου το έλεγε γλώσσα του αίματος, δηλαδή το αίμα σου μιλάει. Με την αρχαία ελληνική ήρθα σε επαφή λόγω του φίλου μου Adrian που τότε ζούσε στο Παρίσι. Ήρθε Αθήνα, βρεθήκαμε, μια ολόκληρη ημέρα συζητήσεις και αναλύσεις. Μέσα στα πολλά με ρωτάει: αρχαία ελληνικά έμαθες τόσα χρόνια που ζεις Ελλάδα; Όχι του είπα. Σήκωσε τα δυο χέρια με μούντζωσε με ένα βλέμμα εντελώς απαξιωτικό και μου λέει με απογοητεύεις. Την άλλη μέρα το πρωί άρχισα να ψάχνω για φροντιστήρια αρχαίων ελληνικών. Προς μεγάλη μου έκπληξη σε όλη την Αθήνα υπήρχαν μόνον δύο!

Το 2013 όταν ίδρυσα τους Μικρούς Περιηγητές του Πολιτισμού τα αρχαία ελληνικά ήταν η πρώτη δραστηριότητα του συλλόγου που μπήκε στο καταστατικό. Θυμάμαι το πρώτο εργαστήρι ενηλίκων. Η φιλόλογος είχε φέρει ένα κείμενο στα αρχαία. Έριξα μια ματιά και το μετέφρασα. Το νόημα. Γυρνάει έκπληκτη και μου λέει: “Ξέρεις αρχαία και το κρύβεις;”. “Παιδί μου, εγώ δεν έχω μάθει ακόμα καλά τα νέα ελληνικά…” της απάντησα γελώντας. “Και τότε πως ;”. Μπόρεσα να το μεταφράσω επειδή, όπως της είπα, μέσα στο κείμενο υπήρχε ένα ρήμα που το γνώριζα από την Αλβανική γλώσσα.

Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα. Τα παιδιά μου από την πρώτη μέχρι την πέμπτη δημοτικού έκαναν αρχαία ελληνικά, μουσική, παραδοσιακούς χορούς και φιλοσοφία αποκλειστικά. Τώρα που είναι στην εφηβεία η μικρή, ενώ η μεγάλη τελειώνει το Λύκειο, ” βλέπω ” όλο αυτό που έκτισε αυτή η γλώσσα μέσα τους και είμαι ευτυχισμένη. Ευγνωμονώ την μούντζα του φίλου μου εκείνο το καλοκαίρι του ‘98 στην Αθήνα.

 

 

 

Λένε πως η ζωή μας προετοιμάζει, έτσι κι αλλιώς, για την πραγμάτωση του σκοπού της ζωής μας. Έτσι έγινε και με το Λείριον;

Δεν ξέρω αν η ζωή μας προετοιμάζει ή εμείς έχουμε αποφασίσει από πριν τα μονοπάτια που θα ακολουθήσουμε. Το Λείριον για μένα είναι ένα από τα μονοπάτια που επέλεξα να βαδίσω προς την πραγμάτωση του σκοπού μου. Με εκφράζει απόλυτα, μου δημιουργεί το πεδίο όπου μπορώ  να εκφράσω ελεύθερα πολλά κομμάτια της ψυχής μου. Νιώθω ασφάλεια, δεν χρειάζεται να κάνω συμβιβασμούς, δεν χρειάζεται να κάνω ” εκπτώσεις ” στις αξίες μου.

Λείριον: Κρίνος ή Νάρκισσος; 

Κρίνος . Μόνο Κρίνος. Της Ροδόπης.

 

https://www.leivaditis.gr/el/monopatia-xanthis/xlorida/107-krino-rodopis

Γιατί επέλεξες αυτή την ονομασία για τον χώρο σου; 

Έψαχνα ομηρικές λέξεις στην Αλβανική και Ποντιακή διάλεκτό. Στην Ποντιακή διάλεκτό το δάκτυλο σταμάτησε στο Λείριον… Για το γάλα της Ήρας που έπεσε στην γη και μεταμορφώθηκε σε μυρωμένα λουλούδια…

Τι είναι για σένα η ποίηση και τι ρόλο παίζει στην ζωή σου; 

Η δυνατότητα να χωράς το «είναι σου» μέσα σε λίγες λέξεις. Μια μετάβαση σε κόσμους που προϋπήρχες και προσπαθούν να επικοινωνήσουν μαζί σου. Κοκλίασμα των κυττάρων όταν ο κώδικας που είναι γραμμένο στο πυρήνα τους ξυπνάει και παίζει το ρόλο του ρυθμιστή της ψυχής ώστε να μην πνιγώ εντός μου…

 Τι ετοιμάζεις στο Λείριον για το καλοκαίρι; 

Το καλοκαίρι στο Λείριον τα πρωινά θα λειτουργήσει το camp για παιδιά 4 έως 10 ετών με πολλές εκπαιδευτικές δράσεις όπως, ρητορική, αρχαία ελληνικά, δημιουργική γραφή, ρομποτική, κεραμική, ψηφιδωτό, ζωγραφική, ανάγνωση. Επίσης τα απογεύματα ο κήπος θα μετατραπεί σε καφέ κυρίως για οικογένειες με παιδιά, με ωραία μεζεδάκια, κρέπες και εκπλήξεις.

Τις Παρασκευές η υπεύθυνη σχολής γονέων Νίκη Πανουτσακοπούλου θα είναι στο τραπέζι ανώνυμων ερωτήσεων για να απαντήσει επιστημονικά σε διάφορα που μας μπερδεύουν μέσα μας. Αυτό θα είναι το δώρο του Λείριον σε όλους όσοι βρεθούν στον χώρο του. Ένα δώρο που ίσως βοηθήσει στον επαναπροσδιορισμό του καθενός μας αυτή την δύσκολη εποχή που βιώνουμε.

 

    

 

Από το φθινόπωρο ποια προγράμματα θα ξεκινήσουν στο Λέιριον; 

Από το Φθινόπωρο και εφόσον αντέξουμε, θα συνεχίσουμε με τα εργαστήρια ρομποτικής, αρχαίων ελληνικών, φιλοσοφίας για παιδιά δημοτικού, MUN, ρητορική για παιδιά γυμνασίου, κεραμική, θεατρικό παιχνίδι, τάξη μελέτης, animation. Για τους ενήλικες εκπαίδευση αποτελεσματικού γονέα, Toast Masters και άλλα.

Τέλος Νοεμβρίου ολοκληρώνεται ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός Ποίησης για Παιδιά Δημοτικού. Με τα ποιήματα που θα επιλέξει η επιστημονική Επιτροπή θα εκδοθεί λεύκωμα με σκοπό μέρος των εσόδων να διατεθεί σε ορφανά παιδιά που φιλοξενούν τα νοσοκομεία και στα ασυνόδευτα παιδιά πολέμων. Μαζί με την υπεύθυνη συντονισμού και συνεργάτιδά  μου, Μαρσώ Μαρκεσίνη, σκοπεύουμε να προωθήσουμε μέσα από τις δράσεις της Λέσχης Ανάγνωσης το λεύκωμα στην Ελλάδα, την Τουρκία και τα Βαλκάνια.

 

 

Κατά την γνώμη σου έχει κάτι να μας διδάξει ο κορωνοιός και τι είναι αυτό; 

Ο κορωνοϊος και όλο αυτό που βιώσαμε έχει να μας διδάξει πολλά. Λειτούργησε σαν καθρέφτης. Ο καθένας μας αναγκαστικά ήρθε σε επαφή με τον εαυτό του και αυτό είναι το πιο ουσιαστικό από όλα. Πολλοί από εμάς μπήκαν στην διαδικασία του επαναπροσδιορίζω την ζωή μου που από μόνο του είναι μια εξέλιξη.

Αρκετοί από μας κατάλαβαν ότι η ζωή είναι τελικά ένας μικρός, πολύ μικρός περίπατος και τίποτε άλλο. Ίσως άλλοι να κατάλαβαν πόσο πολύτιμη είναι η στιγμή που πίνεις τον καφέ σου με έναν φίλο.

Σε συλλογικό επίπεδο δεν ξέρω τι θα μπορεί να διδάξει. Είναι μια κατάσταση που θα χρησιμοποιηθεί εναντίον της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Μοιάζει με τεστ αντοχής για τα πολιτικά στατιστικά του μέλλοντος. Εύχομαι από τον φόβο να μην περάσουμε στην πείνα. Εύχομαι να αντέξουμε οικονομικά και ο καθένας μας να μοιράσει το ” κέρδος ” του λίγο παραπάνω από την εποχή covid έτσι ώστε να ανασάνουμε όλοι, να έχουμε φαγητό και νερό στο τραπέζι όλοι. Εύχομαι να επιλέξουμε πια ως κοινωνία το μονοπάτι των αξιών και της αγάπης.

 

 

Η αναδημοσίευση φωτογραφιών και κειμένων του blog, επιτρέπεται μόνο έπειτα από άδεια του annastories.gr