Στράτος Παρασκευαίδης: «Ψάχνοντας το άγνωστο έχει περιπέτεια
Η συνάντηση με τον κ. Στράτο Παρασκευαίδη έγινε μια ηλιόλουστη μέρα στην οδό Χαράς! Καλός, κοινός μας φίλος, σκέφτηκε ότι θα είχαμε πολλά να πούμε και δεν έκανε λάθος. Ο Στράτος Παρασκευαίδης είναι ένας βετεράνος της ελληνικής ορειβασίας. Ξεκίνησε τις αναβάσεις στα ελληνικά βουνά το 1970 και σύντομα κατάλαβε πως αυτό ήταν το πάθος και η μεγάλη του αγάπη. Το 1981 κατέκτησε την ψηλότερη κορυφή του Καυκάσου, Elbrus (5.627 μ.), ένα χρόνο μετά ανέβηκε στο ψηλότερο βουνό της Αλάσκας και της Βόρειας Αμερικής, το McKinley (6.193μ.) και το 1983 αναρριχήθηκε χωρίς οξυγόνο στην επικίνδυνη κορυφή Communism του Παμίρ στα Δυτικά Ιμαλάϊα με υψόμετρο 7.495 μ. Το 1986 κατέκτησε την «στέγη των ανέμων» Aconcagua, την υψηλότερη των Άνδεων και το 1989 ηγήθηκε της πρώτης ελληνικής ορειβατικής αποστολής στο Έβερεστ, φθάνοντας σε υψόμετρο 8.100 μ. χωρίς οξυγόνο από την βόρεια ράχη, το Θιβέτ. Ένα τέτοιο βιογραφικό μπορεί σε αρκετούς από εμάς να φέρει ζαλάδα… Ο Στράτος Παρασκευαίδης, ωστόσο, είναι ένας ταπεινός άνθρωπος. Απλός, φιλόξενος, γειωμένος και με μεγάλη αγάπη για την φύση και το βουνό. Και αυτό δεν είναι απορίας άξιο. Γιατί όσοι κατακτούν κορυφές, ανεβαίνουν, κατεβαίνουν, αναμετρώνται πρώτα και κύρια με τον ίδιο τους τον εαυτό σε πολλαπλά επίπεδα.
Πώς προέκυψε αυτή η αγάπη για την ορειβασία κ. Παρασκευαίδη;
Κοιτάξτε, εγώ γεννήθηκα και μεγάλωσα στο χωριό Μανταμάδος της Λέσβου. Η σύνδεσή μου με το βουνό, όμως, προέκυψε κατά την διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας, όπου ήμουν τοπογράφος. Εκεί, στην Δράμα και το Νευροκόπι έμαθα να διαβάζω χάρτες. Να τους μελετώ βάσει γνωστού υψομέτρου και απόστασης. Όταν απολύθηκα από τον στρατό, πήρα μια φωτογραφική μηχανή για να αποτυπώνω τα μέρη στα οποία πήγαινα. Μου άρεσε να φωτογραφίζω την φύση και όταν ήθελα να βρω μια δύσκολη φωτογραφία ήξερα πως αυτό θα γινόταν πάνω σε ένα βουνό. Τότε, μάλιστα, δεν είχα αυτοκίνητο, και έτσι έπαιρνα το λεωφορείο που με πήγαινε έως ένα σημείο και από εκεί και μετά ανέβαινα με τα πόδια στα βουνά εδώ στην Αττική. Μια μέρα στο λεωφορείο μέσα, γνωρίζω μια κοπέλα η οποία με συστήνει στον Ορειβατικό Σύλλογο Αθηνών. Πήγα εκεί και μπήκα σχεδόν αμέσως σε αναρριχητική ομάδα. Επειδή είδαν δε, ότι ήμουν πολύ καλός, με έστειλαν για εκπαίδευση στην Γαλλία. Παρακολούθησα μαθήματα στην Σχολή Εκπαιδευτών Σκι και Αλπινισμού που εδρεύει στο Chamonix. Εκεί πραγματοποίησα πολλές αναρριχήσεις στις γαλλικές Άλπεις. Έκανα πρωταθλητισμό στην ορειβασία. Στην εποχή μου ήμουν μπροστάρης στα βουνά μεγάλου υψομέτρου του εξωτερικού.
Λένε πως όσοι ασχολούνται με την ορειβασία έχουν αυξημένη ροπή προς τον κίνδυνο. Ισχύει αυτό;
Ναι, ισχύει. Από μικρός, πάντα μου άρεσε η περιπέτεια. Εξάλλου, ψάχνοντας το άγνωστο έχει περιπέτεια. Η αλήθεια είναι ότι δεν σπαταλάω τον χρόνο μου με το να κάθομαι ώρες σε μια καφετέρια ή μπροστά στην τηλεόραση.
Πριν από κάθε αποστολή τι σκεφτόσασταν;
Η προετοιμασία είναι το άπαν σε μια αποστολή και ξεκινά τουλάχιστον ένα χρόνο πριν. Αυτό ήταν και η μεγαλύτερή μου σκέψη και αγωνία. Το περισσότερο άγχος που έχει κανείς είναι η συγκέντρωση όλων των πόρων. Στην αποστολή του 1989 όπου θα ανεβαίναμε στο Έβερεστ, κάτι που κανένας Έλληνας ορειβάτης δεν είχε τολμήσει στο παρελθόν, μέχρι και την τελευταία στιγμή δεν γνωρίζαμε εάν θα πραγματοποιούνταν τελικά το ταξίδι. Το κόστος για εννέα άτομα υπολογιζόταν τότε στα 50.000 δολάρια. Μη μπορώντας να συγκεντρωθεί το ποσό αυτό, σκέφτηκα να έρθω σε επαφή με τις αρχές της Κίνας και συγκεκριμένα την Κινεζική Ορειβατική Ομοσπονδία. Πράγματι, μου χορήγησαν άδεια ανάβασης από την Βόρεια Ράχη του βουνού με συνολικό κόστος 10.000 δολάρια. Άρχισα εντατικά να συγκεντρώνω στοιχεία. Η πρόκληση ήταν μεγάλη και παρά την σκληρή προετοιμασία η αποστολή κινδύνευσε να ματαιωθεί όταν τον Μάιο του 1989 ξέσπασαν ταραχές με νεκρούς στο Πεκίνο και την Πλατεία Τιεν αν Μεν αφού οι κινεζικές αρχές είχαν κλείσει προσωρινά τα σύνορα του Θιβέτ στους ξένους.
Πώς είναι κ. Παρασκευαίδη όταν κατακτάτε μια κορυφή και δη αυτή των Ιμαλαϊων;
Το πρώτο που αισθάνεσαι είναι αγαλλίαση και μετά ικανοποίηση αφού τα έβγαλες πέρα παρά τις ταλαιπωρίες. Είναι μια ανταμοιβή των κόπων. Όταν είσαι πάνω από τα 5.000 μέτρα συνήθως είσαι πάνω από τα σύννεφα και εκεί νιώθεις υπεράνθρωπος. Γρήγορα, ωστόσο, καλείσαι να επιστρέψεις στην πραγματικότητα γιατί, ας μην ξεχνάμε, μετά την ανάβαση υπάρχει και η κατάβαση…. Ξέροντας ότι με περιμένει ένας δικός μου άνθρωπος πίσω, αυτό μου δίνει τη δύναμη να συνεχίσω και φυσικά να γυρίσω πίσω σώος.
Στην διάρκεια μιας αποστολής υπάρχουν ορειβάτες που μένουν πίσω, που για κάποιο λόγο εγκαταλείπουν την διαδρομή ή και χάνονται;
Ναι. Λόγω του υψομέτρου τους εγκαταλείπουν οι δυνάμεις τους. Εγώ έμεινα 26 μέρες συνεχώς σε υψόμετρο άνω των 6.400 μέτρων. Είναι σπάνιο φαινόμενο να φτάσεις στην κορυφή του Έβερεστ χωρίς οξυγόνο. Η προσαρμογή στο υψόμετρο είναι το δεύτερο μεγάλο άγχος μόλις πας στο βουνό. Δεν πάει άνθρωπος που δεν ξέρει τις δυνάμεις του. Έχω χάσει αρκετούς φίλους. Μου έτυχε στο Παμίρ να χαθεί άτομο μπροστά μου από την τσέχικη αποστολή.
Χάνονται πολλοί άνθρωποι στα βουνά και αυτό έχει να κάνει και με άγνοια κινδύνου ή και με ασέβεια προς το βουνό. Μόνο στις Άλπεις χάνονται κάθε χρόνο 50 με 100 άτομα όχι μόνο γιατί δεν είναι σωστά προετοιμασμένοι αλλά και επειδή πηγαίνουν χωρίς επαγγελματίες οδηγούς των βουνών. Το βουνό θέλει σεβασμό. Όποιος είναι αλαζόνας και πηγαίνει να ανέβει με τον αέρα και την ιδέα του πανίσχυρου όντος που θα πετύχει πάση θυσία τον στόχο του, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα πάρει ένα σκληρό μάθημα. Κάθε βουνό δε, έχει την προσωπικότητά του. Και δεν είναι πάντα ίδιες οι καιρικές συνθήκες.
Ποιο ταξίδι σας έχετε ευχαριστηθεί περισσότερο;
Η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα δεν ευχαριστήθηκα πολύ την ορειβασία γιατί ήμουν πάντα επικεφαλής της ομάδας και είχα την ευθύνη για τα μέλη της. Μην χαθεί κανείς… Ήμουν συνεχώς στην τσίτα. Τώρα, όμως, κάνω αυτό που θέλω μόνος μου. Το ταξίδι που ευχαριστήθηκα ιδιαίτερα ήταν εκείνο στο Θιβέτ και ειδικά η ανάβαση στο Ιερό Όρος Kailash τον περασμένο Μάιο. Αυτός ο πολιτισμός με τραβά πολύ. Πρόκειται για έναν λαό απονήρευτο και πολύ ευγενικό. Σε υποδέχεται με μετάνοιες. Όλα τα βουδιστικά μοναστήρια εκεί είναι χτισμένα σε υψόμετρο 3.000-4.000 μέτρων. Στο βουνό Kailash δεν επιτρέπεται να ανέβεις στην κορυφή. Επιτρέπεται η ανάβαση έως τα 5.650 μ. Λέγεται ότι στην κορυφή του βουνού βρίσκεται ο θρόνος του Βούδα.
Κάποτε μια ομάδα γνωστών ξένων ορειβατών επιχείρησε να ανέβει αλλά στα μέσα της διαδρομής άλλαξε γνώμη. Πολλοί ντόπιοι κάνουν τάμα να ανέβουν στο Kailash με τα γόνατα. Φορούν επιγονατίδες και προστατευτικά στους αγκώνες και σιγά-σιγά ανεβαίνουν και κάθε λίγο σταματούν και προσεύχονται. Στο σημείο μέχρι το οποίο επιτρέπεται η ανάβαση υπάρχει μια λίμνη. Εκεί έκανε το τελευταίο του μπάνιο ο Βούδας και μετά ανέβηκε στην κορυφή και έμεινε εκεί. Σαφώς το Kailash είναι τόπος προσευχής και διαλογισμού. Η πορεία προς το βουνό είναι κυκλική και δεξιόστροφη, σύμφωνα με την παράδοση των Βουδιστών.
Από τόσες αναβάσεις τι σας έχει εντυπωσιάσει περισσότερο;
Δεν θα ξεχάσω εκείνη στο Παμίρ το 1983. Επιστρέφοντας από την κορυφή στην τελευταία πια κατασκήνωση που ήταν στα 7.000 μ. ο δυνατός αέρας είχε πάρει το αντίσκηνό μου και έτσι υποχρεώθηκα να κατέβω χαμηλότερα στην επόμενη κατασκήνωση τα μεσάνυχτα. Επίσης, στο Mc Kinley της Αλάσκας θυμάμαι ότι λίγες ώρες προτού φτάσω στην κορυφή αντίκρυσα το Βόρειο Σέλας. Καταπληκτικό!
Ποια θα είναι η επόμενη περιπέτεια κ. Παρασκευαίδη;
Επόμενος στόχος μου είναι ο Αμαζόνιος. Ήδη προετοιμάζομαι για αυτό, ενώ έχω όνειρο να διασχίσω το Γκράντ Κάνυον.
Η αναδημοσίευση φωτογραφιών και κειμένων του blog, επιτρέπεται μόνο έπειτα από άδεια του annastories.gr